Puszcza Biała obfituje w pamiątki historii. Była nieje¬dnokrotnie areną bohaterskich walk Polaków o wolność i niepodległość. Miejscem związanym z tragicznymi wydarzeniami II Wojny Światowej jest Pecynką. Tutaj rozegrała się w ostatnich dniach sierpnia 1944 roku największa bitwa z niemieckim okupantem , jaka miała miejsce w puszczañskich lasach. Niemcy utworzyli wokół obozu partyzantów pierścieñ obławy, w którym skoncentrowali 6 batalionów piechoty i ciężki sprzęt bojowy. Uderzyli na zgrupowanie Armii Krajowej, dla której obrona tego miejsca była bardzo ważnym przedsięwzięciem. W bitwie walczył zaimprowizowany 3. batalion 13. Pułku Piechoty, który bronił się i atakował przerzucając grupy z miejsca na miejsce. Znając tereny leśne stwarzali Niemcom stałe zagrożenie ze wszystkich stron i odnosili wiele sukcesów, mimo znacznej przewagi sił przeciwnika. Bitwa trwała ok. 9 godzin. W bitwie pod Pecynką zginęło 60 żołnierzy Armii Krajowej.

W odwecie za poniesione straty, wojska niemieckie dokonały wielu zbrodni na ludności cywilnej. Ostrze zmasowanej akcji ludobójczej skierowano nie tylko przeciwko mieszkañcom Długosiodła i okolic, ale też przeciw licznej rzeszy uciekinierów, szukających schronienia przed oprawcami w lasach Puszczy Białej. W dniu starcia pod Pecynką, odbyła się egzekucja w Małaszku, gdzie rozstrzelano 30 osób cywilnych. Miejscem największej zbrodni ludobójstwa dokonano w Lipniaku Majoracie, gdzie zginęło 448 osób, w tym matki, dzieci i starcy.

Tradycją gminy są więc uroczyste obchody tamtych tragicznych wydarzeñ. Upamiętniają bowiem bohaterów walczących o wolność ojczyzny oraz ofiary hitlerowskiej zbrodni. W tym roku uroczystości rozpoczęła msza polowa w intencji poległych, celebrowana przez księdza kanonika Stanisława Marca. Oprawę muzyczną tradycyjnie przygotował chór parafialny pod kierunkiem organisty Wiesława Piątkowskiego. Imprezie towarzyszyła kompania honorowa Wojska Polskiego z garnizonu Warszawa pod dowództwem mjr Marcina Wasiñskiego. W uroczystości uczestniczyło wielu gości, m. in. prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Warszawa – Wschód Edmund Muszyñski, prezes Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Mławie Tadeusz Jasiñski, wiceprezes Koła Krajowego „Opocznik” Jerzy Godwod, prezes Koła Światowego związku Żołnierzy Polskich i Byłych Więźniów Politycznych w Wyszkowie Józef Czerwiñski, prezes Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Wyszkowie Danuta Rytel i wiceprezes Józef Boguszewski oraz prezes Związku Kombatantów Rzeczpospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych w Długosiodle Władysław Guzowski, uczestnicy wydarzeñ sierpniowych, rodziny poległych w czasie wojny oraz władze gminy. Na uroczystość przybyły też poczty sztandarowe szkół w Długosiodle, Dalekiem, Sieczychach,, Blochach Kiurowcu, Trzciance, Pniewie i Małkini, OSP Długosiodło i Koła Łowieckiego „Bór”.

Apel pamięci odczytał kpt. Leszek Szcześniak po czym przedstawiciele organizacji i władze gminy złożyły wiązanki kwiatów pod pomnikiem poległych. Wyjątkowym momentem uroczystości było wręczenie medali "Pro Memoria". Uhonorowano nim ks. Prałata Czesława Głowickiego za wybitne zasługi w utrwalaniu pamięci o ludziach i ich czynach w walce o niepodległość Polski podczas II wojny światowej. Pośmiertnie odznaczono Stanisława Lipskiego – uczestnika walk o niepodległość ojczyzny.